Kocioł gazowy vs pompa ciepła do nowego domu

Robimy rachunek sumienia źródeł ciepła

Wiemy, że wiele osób na etapie budowy domu mierzy się w bardzo dużym dylematem – jakie źródło ciepła wybrać? Spotykamy się z obawą, że jedno źródło ciepła jest ryzykowne w przypadku awarii. Z kolei koszt instalacji pieca czy pompy ciepła jest na tyle wysoki, że montaż dwóch niezależnych systemów często jest poza zasięgiem dla wielu z nas. Dzisiaj spróbujemy razem przeanalizować, jakie są za i przeciw kotłów gazowych i pomp ciepła w nowym domu. Obiecujemy zachować bezstronność!

Zacznijmy może od wspólnych cech obu źródeł ciepła.

Zarówno pompa ciepła jak i kocioł gazowy dają użytkownikowi jedną ważną rzecz – automatyzację. Urządzenia da się w łatwy sposób zaprogramować i cały proces ogrzewania wody użytkowej oraz centralnego ogrzewania odbywa się samoczynnie. Nie ma potrzeby przynoszenia opału, codziennego rozpalania ognia i regularnego doglądania. 

Także, póki co pod względem automatyzacji mamy remis-kocioł gazowy 1:1 pompa ciepła.

Jak wiadomo, kosztem w nowym domu jest tak naprawdę wybudowanie 1 m², dlatego większość z nas stara się ograniczyć metraż budynku. Również pod kątem gabarytów na tle innych źródeł ciepła (kocioł na węgiel, pellet czy kominek z płaszczem wodnym), pompy ciepła i kotły gazowe wypadają korzystnie. Nie trzeba na nie przeznaczać w kotłowni wiele miejsca, ponieważ ich rozmiary często są dosyć kompaktowe.

Możemy przyznać punkt zarówno kotłom gazowym, jak i pompie ciepła. Mamy 2:2.

Przechodząc do różnic, w pierwszej kolejności trzeba pomyśleć o formalnościach związanych z montażem obu źródeł ciepła. W przypadku kotła gazowego należy wystąpić o przyłącze gazu (co jest kosztowne i trzeba liczyć się z długim czasem oczekiwania na realizację przyłącza). Instalacja gazowa musi być odebrana przez kierownika budowy, a często do odbioru wymagana jest również opinia kominiarska. W przypadku pompy ciepła tych formalności nie ma. Potrzebujemy jedynie przyłącze energetyczne, które wykonujemy w domu tak czy inaczej, również w przypadku kotła gazowego czy innego źródła ciepła. Pod tym kątem decydując się na pompę ciepła, oszczędzamy czas i pieniądze.

Kocioł gazowy 2: 3 pompa ciepła.

W poprzednim punkcie zaczęliśmy temat kosztów. Przyjrzyjmy się bardziej kosztom inwestycyjnym. Przyjmijmy założenie, że kocioł gazowy i pompa ciepła będą porównywalnej klasy (w tym podobna efektywność energetyczna, do obu źródeł ciepła dokupujemy zasobnik na ciepłą wodę użytkową, itp.). W takim przypadku koszt samego kotła gazowego będzie o około 10-15 tys. zł mniejszy od pompy ciepła z montażem. Do kotła gazowego należy jednak doliczyć koszt przyłącza, projektu instalacji, wykonania instalacji gazowej, wymurowania komina spalinowego, obróbki komina (np. cegłą klinkierową czy blachą). Biorąc pod uwagę powyższe elementy, koszty obu instalacji bardzo się do siebie zbliżają, a może nawet wyrównują. I już chcieliśmy przyznać po jednym punkcie dla obu źródeł ciepła, ale...do kotłów gazowych w nowych domach nie przysługują dotacje. Korzystając z ogólnopolskich programów, można uzyskać od 7 000 zł do 19 400 zł za montaż pompy ciepła powietrze-woda (a jeszcze więcej w przypadku gruntowych pomp ciepła). Uwzględniając dotacje-ekonomicznie uzasadnionym wyborem będzie pompa ciepła. 

Kocioł gazowy 2: 4  pompa ciepła.

Czas na koszty eksploatacji. Biorąc pod uwagę ceny paliw z ubiegłego sezonu, szacuje się, że w przypadku nowego domu, koszt ogrzewania pompą ciepła będzie o około 50% mniejszy niż koszt ogrzewania kotłem gazowym (w domu z dobrą izolacją termiczną, dobrej jakości stolarką okienną i drzwiową, ogrzewaniem podłogowym z temperaturą zasilania około 35˚C). Na wykresie poniżej mamy przedstawione koszty ogrzewania z wykorzystaniem różnych paliw, dla domu wybudowanego w latach 2023+ w okolicy Bielska-Białej.

W przeciwieństwie do gazu ziemnego energia elektryczna jest już obarczona wymogami w zakresie emisji CO₂. Warto więc w tym miejscu wspomnieć, że w 2027 r.  Unia Europejska zapowiedziała wprowadzenie dodatkowego podatku ETS2 dla klientów indywidualnych za emisję pochodzącą z paliw kopalnych, używanych do ogrzewania budynków, w tym za kotły gazowe. Na wykresie zamieszczonym poniżej, przedstawiamy dokładnie, których źródeł ciepła będzie dotyczył nowy podatek i w jakiej wysokości (założenia w kwestii izolacji i sposobu wykonania, lokalizacji i lat budowy są takie jak w przypadku poprzedniego wykresu).

Dodatkowo zgodnie z prognozami rynkowymi cena energii elektrycznej w najbliższych latach będzie rosła wolniej niż cena gazu ziemnego. 
Podsumowując koszty eksploatacji punkt przyznajemy pompie ciepła. Kocioł gazowy 2:5 pompa ciepła.

Według badań prowadzonych w niemieckim instytucie BAFA żywotność kotłów gazowych to średnio 10-12 lat, a pomp ciepła około 15-20 lat. Wynika to z technologii, w której wykonane są oba źródła. Żywot kotła gazowego najczęstszą kończy się usterką wymiennika. W pompach ciepła sercem jest sprężarka, która nie jest zbyt awaryjnym elementem. Chociaż w Polsce żaden instytut nie prowadzi oficjalnych badań takich jak BAFA, to nasze wewnętrzne statystyki mówią, że przez ponad 10 lat zamontowaliśmy prawie 2000 pomp ciepła i pomimo usterek w żadnym przypadku nie doszło do śmierci technicznej urządzenia, wszystkie pracują do dziś! Mamy 2:6.

W naszej kompleksowej analizie nie może zabraknąć tematu estetyki. W przypadku kotła gazowego cała instalacja znajduje się wewnątrz budynku. Nie można tego powiedzieć o pompie ciepła. W tym przypadku zawsze mamy jednostkę zewnętrzną, która dla estety zawsze będzie zaburzać ostateczny wygląd budynku  (chyba że decydujemy się na gruntową pompę ciepła, ale to już temat na osobny poradnik). Pomimo tego, że nowe modele pomp ciepła Panasonic są na prawdę designerskie, np. w grafitowym kolorze, to uczciwie przyznajemy punkcik dla kotłów gazowych, mamy 3:6.

Pozostaje jeszcze kwestia bezpieczeństwa. Wielu z nas czuje dystans do instalacji gazowej, ze względu ryzyko wybuchu, czy zatrucia czadem. Oczywiście technologia wykonywania instalacji gazowej bardzo się zmieniła od czasów piecyków gazowych. Fachowe wykonanie instalacji, rzetelne i systematyczne przeglądy pozwalają na długoletnią i bezpieczną eksploatację gazowego źródła ciepła, ale montując pompę ciepła, całkowicie eliminujemy ten problem. W ten sposób kończymy porównanie z wynikiem 3:7 na korzyść pompy ciepła.

Chcemy podkreślić, że kocioł gazowy nie jest złym rozwiązaniem, ma swoje plusy i rozumiemy, że jest wielu zwolenników tego rozwiązania. Patrząc szerzej i bardziej przyszłościowo na temat źródła ciepła to pompa ciepła wydaje się być właściwym, ekonomicznie uzasadnionym i ekologicznym rozwiązaniem do nowego domu.